دفاع پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست آقای سید عیسی فاطمی
سید عیسی فاطمی دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست روز چهارشنبه 2 آبانماه 1403 از پایان نامه خود با عنوان"بررسی تأثیر استرس حرارتی بر پاسخ های فیزیولوژیک در کارکنان نانوایی های شهر اصفهان " به راهنمائی دکتر سیامک پورعبدیان و مشاوره اساتید دکتر حبیب اله دهقان،دکتر مهناز شاکریان و دکتر مریم یزدی دفاع نمودند.
چکیده
مقدمه: یکی از پارامتر های اثرگذار بر روی عملکرد انسان در محیط های کاری، گرما می‌باشد. کار در محیط های گرم میتواند علاوه برکاهش قابلیت های انجام کار، باعث بروز عوارض متعددی از قبیل گرفتگی عضلات، ایجاد جوش های پوستی، خستگی مفرط ،کاهش هوشیاری و ادراک، گرمازدگی و حتی مرگ در کارگران گردد. فعالیت در نانوایی به جهت ماهیت کار به عنوان یکی از مشاغل پرمخاطره از لحاظ استرس گرمایی محسوب میشود. هدف از این مطالعه تعیین تأثیر استرس حرارتی بر پاسخ های فیزیولوژیک در کارکنان نانوایی های شهر اصفهان بود.
مواد و روش: مطالعه حاضر توصیفی- تحلیلی که از نظر زمانی مقطعی است بر روی 131 نفر از کارکنان 1250 نانوایی شهر اصفهان به صورت نمونه گیری طبقه ای تصادفی ساده انجام شد. در این مطالعه شاخص های WBGT، احساس گرمایی، احساس تعریق، ناراحتی گرمایی، ضربان قلب و درصد اکسیژن اشباع خون در دقایق 0 و10 و20 و30 و40 و50 و60 و دمای پرده تمپان در دقایق 0 و20 و40 و60 پس از شروع فعالیت اندازه گیری شد همچنین تعداد ضربان قلب در دقایق 1 و 2 و 3 و 4 و 5 پس از قطع مواجهه نیز اندازه گیری گردید. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS-27 و با آزمون های آنالیز واریانس اندازه های مکرر (ANOVA) و مدل رگرسیونی خطی چند متغیره تحلیل آماری بین متغیرهای مورد نظر انجام شد.
یافته‌ها: میانگین کل شاخص WBGT در داخل کارگاه های نانوایی برابر با oC 54/ 1± 37/ 29 بدست آمد که باتوجه به سطح فعالیت، 9٪ کارگاهها در محدوده مجاز مواجهه ( 28WBGT≤ )، ٪81 کارگاهها در محدوده مراقبت(31 < WBGT ≤ 28) و 11٪ کارگاهها درمحدوده مواجهه غیرمجاز (< WBGT31 ) قرار گرفتند. همچنین میانگین دمای تمپان oC2/ 37 ، میانگین ضربان قلب در زمان فعالیت 56/ 89 ضربه در دقیقه، میانگین درصد اکسیژن اشباع خون 1/ 97٪ ، میانگین نمره احساس گرمایی 98/0 ، میانگین نمره احساس تعریق 52/0 و میانگین نمره احساس گرمایی 50/ 1 بدست آمد. همچنین ارتباط مستقیم و معنی دار آماری بین شاخص WBGT با احساس گرمایی (302/ 0=R ، 001/ 0>P )، احساس تعریق (38/ 0=R ، 001/ 0>P )، ناراحتی گرمایی (343/ 0=R ، 001/ 0>P ) و دمای تمپان (33/ 0=R ، 001/ 0>P ) وجود داشت؛ با افزایش استرس حرارتی احساس گرمایی، احساس تعریق، ناراحتی گرمایی و دمای عمقی نیز در کارگران افزایش می یابد. اما ارتباط معنی داری بین استرس گرمایی با درصد اکسیژن اشباع خون و ضربان قلب در زمان مواجهه با گرما و زمان استراحت وجود نداشت.
نتیجه گیری: براساس نتایج بدست آمده در این مطالعه، شاخص WBGT در اکثر کارگاههای نانوایی مورد بررسی بین حد مجاز و حد مراقبت بدست آمد و شاخص های فیزیولوژیک میانگین دمای تمپان و ضربان قلب نیز کمتر از حد مجاز بود. بنابراین براساس یافته های این مطالعه میتوان نتیجه گیری کرد که در اکثر کارگاههای نانوایی از نظر شاخص WBGT و شاخص های فیزیولوژیک و ادراکی، تنشی به مراتب کمتر از توان بدنی به شاغلین وارد میشود و از لحاظ استرین گرمایی پایین تر از حد مجاز قرار میگیرند.
کلمات کليدي: استرس حرارتی، احساس گرمایی، پاسخ های فیزیولوژیک، کارکنان نانوایی، شهر اصفهان
