دفاع پایان نامه خانم مائده حسین نیا دانشجوی دکترای آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت

مائده حسین نیا دانشجوی دکترای آموزش بهداشت و ارتقائ سلامت از پایان نامه خود با عنوان 

طراحی و اعتبارسنجی اپلیکیشن آموزشی ویژه والدین دارای کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/بیش فعالی و اثربخشی آن بر ارتباط والد-کودک و عملکرد اجرایی کودکان به راهنمایی خانم دکتر  آسیه پیرزاده دانشیار دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، د انشکده بهداشت و  مشاور آمار زیستی خانم دکتر زهرا حیدری دانشیار دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، گروه اپیدمیولوژی و آمار زیستی و به  همکاری احمد عابدی استاد دانشگاه اصفهان، دانشکده علوم تربیتی دفاع نمود

مقدمه: 

اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی (ADHD) یکی از شایع‌ترین اختلالات عصبی-رشدی کودکان است که باعث مشکلاتی در توجه، کنترل رفتار و عملکرد اجرایی می‌شود و تأثیرات منفی بر عملکرد تحصیلی، اجتماعی و روابط خانوادگی دارد. آموزش والدین در کاهش اختلال اهمیت بسیاری دارد. جهت آموزش تاثیر گذار، به‌کارگیری فناوری‌های نوین و جذاب مانند اپلیکیشن‌های آموزشی می‌تواند نقش مؤثری در بهبود شناخت والدین از اختلال، تقویت مهارت‌های فرزندپروری، بهبود رابطه والد-کودک داشته باشد. این مطالعه با هدف طراحی، اعتبارسنجی و اثربخشی اپلیکیشن آموزشی ویژه والدین کودکان ۶ تا ۹ سال مبتلا به ADHD در شهر اصفهان انجام شد.

مواد و روش‌ها: 

این پژوهش ترکیبی، در دو فاز انجام گرفت. فاز اول تدوین و اعتبار سنجی اپلیکیشن می باشد. فرآیند تدوین اپلیکیشن آموزشی، چرخه‌ای پنج مرحله‌ای است، که شامل تحلیل نیاز، طراحی، توسعه، اجرا و ارزشیابی می باشد. هر کدام از این فازها هدف‌ها و فعالیت‌های مشخصی دارند. اعتبار سنجی اپلیکیشن با استفاده از پرسشنامه MARS و QUIS انجام شد. ارزیابی میزان رضایت کاربر از اپلیکیشن توسط پرسشنامه SUS انجام گرفت. فاز دوم مطالعه ارزشیابی اپلیکیشن می باشد که با مداخله ی آموزشی انجام گرفت. 65 والد واجد شرایط به دو گروه آزمون و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمون طی سه ماه از اپلیکیشن تعاملی حاوی محتوای متنی، صوتی و تصویری، فیلم و پادکست، سناریو استفاده کرد. ابزارهای گردآوری داده شامل پرسشنامه محقق ساخته آگاهی، نگرش، عملکرد والدین، پرسشنامه‌های استاندارد در حوزه؛ عملکرد اجرایی کودک BIREEF، ارتباط والد کودک PIANTA و پرسشنامهSNAP-V جهت تعیین شدت علائمADHD بود. داده‌ها با آزمون‌های آماری مناسب تحلیل شدند

یافته‌ها: 

یافته ها در فاز اول نشان داد که میانگین اعتبار سنجی اپ 89/ 9 ± 6/162 بوده است. 50 درصد کاربران بیشتر از 3 ساعت از اپ استفاده می کردند. میزان رضایت کاربر 87.5 درصد که در محدوده عالی بود. در فاز دوم یافته‌ها نشان دادند که مداخله منجر به افزایش معنادار در نمرات آگاهی، نگرش و عملکرد والدین، و بهبود کیفیت رابطه والد-کودک شد (p<0.001). همچنین، علائم رفتاری کودکان اختلال در عملکرد اجرایی به‌طور معناداری کاهش یافت. نتایج بین‌گروهی نیز اثربخشی مداخله را تأیید کرد

نتیجه گیری:

 اپلیکیشن آموزشی طراحی‌شده، ابزاری اثربخش در بهبود شاخص‌های روان‌شناختی و رفتاری والدین و کودکان مبتلا به ADHD است و می تواند در کاهش نشانگان اختلال نقص توجه/ بیش فعالی، تقویت مهارت های اجرایی، ارتباط والد -کودک موثر باشد. این یافته‌ها استفاده از اپلیکیشن‌های آموزشی را به‌عنوان روشی مؤثر، کم‌هزینه و قابل تعمیم برای آموزش والدین در حوزه سلامت روان کودک پیشنهاد می‌کنند

کلیدواژه‌ها: 

اختلال نقص توجه/بیش فعالی، اپلیکیشن، مداخله آموزشی، والدین، کودکان، عملکرد اجرایی، ارتباط والد-کودک