دفاع پایان نامه خانم زهرا ابراهیمی عراقی نژاد دانشجوی دکترای تخصصی آموزش بهداشت و ارتقا ء سلامت
روز دوشنبه 9 مهرماه 1403زهرا ابراهیمی عراقی نژاد دانشجوی دکترای تخصصی آموزش بهداشت وارتقا ء سلامت از پایان نامه خود با عنوان"تدوین برنامه مداخله ای مبتنی بر چارچوب مفهومی نظریه شناختی- اجتماعی در پیشگیری از اتخاذ رفتارهای پرخطر منجر بهHIV/ ایدز: یک مطالعه ترکیبی در جوانان شهر اصفهان" به راهنمایی دکتر احمدعلی اسلامی و مشاور اساتید دکتر زهره فتحیان و دکتر مجید رحیمی دفاع نمودند.
مقدمه: بیماری ایدز یک معضل مهم بهداشت جهانی است که پیامدهای ناگواری برای فرد و جامعه به دنبال دارد. تدوین برنامه پیشگیری مناسب نیازمند درک عمیق از عوامل مرتبط با شکل‌گیری رفتارهای پرخطر منجر به ایدز می‌باشد. این مطالعه با رویکرد ترکیبی به منظور طراحی برنامه پیشگیری از اتخاذ رفتارهای پرخطر مبتنی بر چارچوب مفهومی نظریه شناختی- اجتماعی انجام گرفته است .
مواد و روش ها: این مطالعه یک پژوهش ترکیبی است که در سه بخش طراحی و اجرا شد. بخش اول، مطالعه با رویکرد کیفی با هدف تبیین درک جوانان از بیماری ایدز و تعیین عوامل تأثیرگذار در اتخاذ رفتارهای پرخطر منجر به آن بر اساس چارچوب مفهومی نظریه شناختی - اجتماعی با رویکرد تحلیل محتوای هدایت شده انجام شد. شرکت کنندگان اصلی این بخش جوانان ۱۸ تا ۲۴ سال ساکن شهر اصفهان بودند. داده‌ها از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها همزمان با جمع آوری و با استفاده از روش پیشنهادیالو انجام گرفت و نتایج در طبقات اصلی، طبقات فرعی و زیر طبقات دسته‌بندی شدند. در بخش دوم مطالعه مقطعی با رویکرد طراحی و روانسنجی ابزار انجام شد. در بخش سوم برنامه آموزشی پیشگیری بر اساس یافته‌های بخش‌های قبلی طراحی و به روش دلفی اعتبارسنجی شد.
یافته ها: نتایج حاصل از مطالعه کیفی بر اساس چارچوب مفهومی مطالعه به سه طبقه،1- عوامل فردی شامل: عوامل زمینه‌ای، باورها و عواطف ، 2- محیط اجتماعی ادراک شده شامل: نقش خانواده، دوستان مخاطره زا و جامعه و 3- عوامل رفتاری شامل :رفتارهای حفاظتی، رفتارهای خطر و رفتارهای واکنشی طبقه‌بندی شد. در مطالعه مقطعی ابزار طراحی شده از طریق گام‌های تطبیق فرهنگی، تحلیل گویه‌ها و روایی سازه روانسنجی شد. در بخش سوم، برنامه پیشگیری در برگیرنده یک فرایند پنج مرحله‌ای شامل ارزیابی عوامل خطر، هوشیارسازی، ترغیب سازی، مهارت آموزی و ارزشیابی برنامه طراحی و توسط متخصصان تأیید شد.
نتیجه گیری: طبق نتایج حاصل از این مطالعه عوامل متعددی در بروز رفتارهای پرخطر منجر به ایدز در جوانان دخیل هستند. بنابراین توجه صرف به برخی عوامل محدود موجب شکست برنامه های پیشگیری و کنترل بیماری ایدز در جامعه می شود.
کلیدواژه ها: جوانان، پژوهش ترکیبی، HIV، رفتار پرخطر، نظریه شناختی - اجتماعی
