دفاع پایان نامه خانم حنانه ردانی پور کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت حرفه ای وایمنی کار
حنانه ردانی پور دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مهندسی بهداشت حرفه ای وایمنی کار روز یکشنبه 1 مهر 1403 از پایان نامه خود با عنوان "بررسی تغییرات وضعیت ایمنی و بهداشت شغلی مطبهای دندانپزشکی عمومی از سال 1380 تا 1402 :مطالعه موردی شهر اصفهان"به راهنمایی دکتر مسعود ریسمانچیان و مشاوره دکتر شهرام شایان دفاع کردند.
چکیده:
مقدمه: بهداشت حرفه‌ای به‌عنوان یک رویکرد چندرشته‌ای و جامع، با هدف حفاظت و ارتقای سلامت کارگران تعریف می‌شودافزایش رفاه جسمی، روانی و اجتماعی کارگران به‌منظور تضمین یک زندگی پربار و سالم ضروری است. در محیط های شغلی عوامل زیان آور متععدی وجود دارند که میتواند سلامتی افراد را تهدید کنند. این عوامل به دسته‌های شیمیایی، ارگونومی، فیزیکی، بیولوژیکی و روانی تقسیم‌بندی می‌شوند. طبق برخی از مطالعات، عوامل ارگونومیک، فیزیکی، شیمیایی، روانی و بیولوژیکی به ترتیب بیشترین تا کمترین میزان خطر را به خود اختصاص داده‌اند.
حرفه دندانپزشکی در سطح جهانی به‌عنوان یک حرفه پرخطر بر اساس پارامترهای مختلف رتبه‌بندی می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهند که دندانپزشکان در معرض بیماری‌های شغلی و خطر بالای آسیب‌های حین کار قرار دارند. شیوع بیماری‌های مربوط به سیستم اسکلتی-عضلانی، استرس، آسیب‌های پوستی، گوش و چشم نگران‌کننده است. همچنین، خطرات ناشی از هپاتیت B، هپاتیت C و HIV نیز باید در نظر گرفته شود. شناسایی عوامل خطر و حفظ شرایط کاری مناسب از جمله اقدامات ضروری برای محافظت از دندانپزشکان محسوب می‌شود. با توجه به مطالعه انجام شده در سال 1380 توسط همین تیم ريا،هدف این مطالعه بررسی تغییرات بوقوع پیوسته در دوره زمانی 1380 تا 1402 بود.
روش اجرا: این مطالعه یک مطالعه توصیفی مشاهده ای بود که داده های آن به صورت مقطعی در سال های 1380 و 1402 با استفاده از چک لیست جمع آوری گردید. برای بررسی تغییر وضعیت ایمنی و بهداشت شغلی مطب های دنداپزشکی عمومی در سال 1380 تعداد 184مطب ، و در سال 1402 تعداد 250 مطب مورد بررسی قرار گرفت.
نتایج: در مطالعه حاضر دندانپزشکان در سال 1380 درد در نواحی مختلف شامل: 22/ 57 درصد گردن، 8/ 28 درصد شانه راست، 44/ 24 درصد شانه چپ، 8/ 13 درصد مچ دست راست، 55/ 10 درصد مچ دست چپ و 88/ 43 درصد کمر را گزارش کردند.همچنین در سال 1402 میزان درد در نواحی : 54 درصد گردن، 8/ 6 درصد شانه راست، 6/ 9درصد شانه چپ، 14 درصد مچ دست راست،4/ 8 درصد مچ دست چپ، و 2/ 49 درصد کمر، در دندان پزشکان گزارش شد. یافته‌ها نشان داد که در سال 1380، 79 درصد از مطبهای دندانپزشکی عمومی از نور طبیعی بهره‌مند بودند، در حالی که این میزان در سال 1402 به 6/ 85 درصد افزایش یافت. نتایج این مطالعه نشان داد عدم استفاده از فرمالین و فرموکروزول به ترتیب از 2/ 23 و 16 درصد در سال 1380 به 8/ 54 و 8/ 39درصد رسیده بود.همچنین استفاده از تجهیزات اتوماتیک کشف و اطفا حریق افزایش یافته بود.همچنین استفاده از روش های حفاظت از اشعه ایکس کاهش یافته بود.
نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد که وضعیت ایمنی در مطبهای دندانپزشکی عمومی شهر اصفهان به طور کلی کمی بهبود یافته است، اما انتظار می‌رفت در سال ۱۴۰۲، این مطب‌ها به سطح بالاتری از تجهیزات ایمنی و فناوری‌های مدرن مجهز شوند. همچنین، بهبود قابل توجهی در تهویه مطب‌ها مشاهده شد و استفاده از مواد شیمیایی خطرناک مانند جیوه و فرمالین و فروموکروزول به‌طور چشمگیری کاهش یافته است. طراحی و ساخت بهینه‌تر مطب‌ها نیز به بهبود وضعیت روشنایی کمک کرده است..
با توجه به ورود دستگاه‌های دیجیتال و پرتابل رادیوگرافی، استفاده از دستگاه‌های قدیمی کاهش یافته و به نظر می‌رسد که این دستگاه‌ها تابش اشعه ایکس کمتری تولید می‌کنند. این تغییرات نه تنها منجر به کاهش استفاده از مواد شیمیایی خطرناک شده، بلکه به کاهش وابستگی به فیلم‌های رادیولوژی نیز کمک کرده است.
با این حال، وضعیت مطب‌ها از نظر سر و صدا، ارگونومی و مشکلات اسکلتی-عضلانی و شنوایی بهبود نیافته و حتی در برخی موارد بدتر شده است. این نکته نشان‌دهنده یک چالش جدی در زمینه بهداشت شغلی و ایمنی در مطبهای دندانپزشکی است و نیازمند توجه و اقدام فوری برای بهبود شرایط کاری دندانپزشکان می‌باشد.
کلید واژه ها: خطرات شغلی دندانپزشکان، تغییر وضعیت ایمنی، مطب های دندانپزشکی
