دفاع پايان‌نامه کارشناسي ارشد آموزش جامعه نگر جناب آقای محمود مختاری
محمود مختاری روز یکشنبه 8 بهمن 1402 از پایان نامه خود با عنوان" ا ارزشیابی " برنامۀ مراقبت لیشمانیوز جلدی ( سالک )" و تاثیر آن بر شیوع و هزینه های مربوط به تشخیص و درمان بیماری در منطقه تحت پوشش مرکز بهداشت شماره دو اصفهان طی سالهای 1387 الی 1400
" به راهنمایی دکتر محمد رضامراثی و مشاوره آقای جواد رمضان پور در دفتر گروه آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت دفاع نمودند.
چکیده
مقدمه: سالک نوعی بیماری انگلی پوستی مشترک بین انسان و حیوان از جمله جوندگان است. پیچیدگی های اپیدمیولوژیک در حلقه انتقال (مخازن و ناقلین گوناگون و همچنین اقلیم منطقه ) موجب شده است مراقبت و کنترل بیماری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار باشد . لذا برنامۀ مراقبت بیماری سالک (لیشمانیوز جلدی ) توسط وزارتخانه متبوع با هدف کاهش بروز و شیوع بیماری و دسترسی همه جمعیت در معرض خطر به خدمات بهداشتی ، تشخیصی و درمانی سالک تدوین شده است.
روش‌کار : این مطالعه بصورت پانل های مقطعی و بوم شناسی (اکولوژیک) با داده های سالانه برای ارزشیابی برنامۀ مراقبت بیماری سالک و تاثیر آن بر روند بروز و شیوع بیماری و هزینه های مربوط به تشخیص و درمان بیماران طی سالهای 1387 الی 1400 در مناطق سالک خیز تحت پوشش مرکز بهداشت شماره دو اصفهان انجام شد . اطلاعات مورد نیاز از مستندات موجود در بایگانی واحدهای آمار و مبارزه با بیماریهای مرکز بهداشت شماره دو اصفهان ، پورتال نظام ثبت اطلاعات بیماریهای واگیر وزارت بهداشت و درمان و مستندات موجود در گروه پیشگیری و مراقبت بیماریهای واگیر (بیماریهای زئونوز) معاونت بهداشتی دانشگاه جمع آوری گردید.
یافتهها: کمترین شیوع بیماری مربوط به سال 1390 (6 /3 در هزار نفر) و بیشترین شیوع بیماری مربوط به سال 1400 ( 9 /10 در هزار نفر) می باشد . در سالهای 1393 ( 6 /9) و 1394 ( 6 /10) افزایش شدید شیوع بیماری مشاهده شده است. کمترین تعداد زخم در بیماران مربوط به سال 1391 ( 112 زخم) و بیشترین تعداد زخم مربوط به سال 1394 ( 1190 زخم ) می باشد . کمترین هزینه انجام شده برای اجرای برنامه با احتساب شاخص بهای کالا و خدمات مصرفی مربوط به سال 1393 (مبلغ 860 /584 /1 ریال ) و بیشترین هزینه مربوط به سال 1400 (707 /243 /11 ریال ) می باشد . کمترین مبلغ سرانه هزینه های اجرای برنامه به ازای هر نفر مربوط به سال 1393 ( 63ریال) و بیشترین مبلغ سرانه مربوط به سال 1400 ( مبلغ 400ریال) بوده است .
همبستگی بین اختلاف نسبی شیوع بیماری و هزینه های انجام شده بررسی و مشاهده شد که این همبستگی منفی می باشد ، یعنی تاثیر مداخلات انجام شده در تشخیص و درمان بیماری و مداخلات آموزشی بر شیوع بیماری محسوس و قابل تامل می باشد . با توجه به اطلاعات حاصل از پژوهش مشاهده شد که قسمت قابل توجهی از هزینه ها صرف مداخلات میدانی و مبارزه با ناقل و مخزن بیماری سالک می گردد ، در حالی که اثر گذاری سایر مداخلات نیز قابل تامل بوده است .
بحث و نتیجه گیری:
از آنجایی که امکان ریشه کنی بیماری سالک وجود ندارد ، با توجه به اطلاعات به دست آمده از پژوهش و مقايسه جمعیت کانونها، همبستگی بین اختلاف نسبی شیوع بیماری و هزینه مداخلات ، چنین استنباط می شود که هزینه های اجرای این برنامه با شیوع بیماری و هزینه های تشخیص و در مان رابطه داشته است. با در نظر گرفتن شاخص بهای کالا و خدمات مصرفی ، بوجه در نظر گرفته شده برای این برنامه متغیر بوده است و افزایش اعتبارت شاید بخاطر کاهش قدرت خرید کالا و خدمات مصرفی بوده است. با در نظر گرفتن همبستگی منفی بین اختلاف نسبی شیوع و هزینه ها، توجه بیشتر بر تشخیص و درمان بیماران و بخصوص آموزش (کارکنان نظام سلامت و جامعه) می تواند تاثیر بیشتری بر شیوع بیماری داشته باشد . با توجه به این موارد به نظر می رسد اجرای برنامه مراقبت بیماری لیشمانیوز جلدی (سالک) نیاز به بازنگری و ایجاد اصلاحات در روند اجرای برنامه دارد .
کلیدواژهها: ارزشیابی ، لیشمانیوز ، شیوع ، کانون
