دفاع پایان نامه کارشناس ارشد مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار آقای یحیی صفائی
در تاریخ 20 شهریور ماه 1401 جناب آقای یحیی صفائی نائینی از پایان نامه خود با عنوان" بررسی ارتباط عوامل مؤثر بر استعداد حادثه پذیری کارگران یک صنعت ساختمانی با استفاده از مدل معادلات ساختاری "به راهنمایی دکتر احسان اله حبیبی و مشاوره دکتر حبیب الله دهقان دفاع نمودند.
چکیده
مقدمه: حوادث شغلی به رویدادی غیرمنتظره و برنامه ریزی نشده گفته میشود که در اثر عواملی مانند اعمال ناایمن و شرایط ناایمن رخ میدهند و باعث میشوند که کارکنان متحمل آسیب جزئی و حتی مرگ شوند. امروزه صنایع از نقطه نظر بروز حوادث ناشی از کار کانونهای بسیار حساس در ایران به شمار میروند. مطالعات نشان دادهاند که استعداد حادثه پذیری یکی از عوامل مهم در بروز حادثه بوده و عوامل زمینهای مؤثر بر آن ناشناخته است. بررسی کامل این عوامل میتواند نگرشی جدید و کاملی در شناسایی عوامل مؤثر بر بروز حادثه را نشان دهد. ازاین‌رو این مطالعه با هدف بررسی ارتباط عوامل مؤثر بر استعداد حادثه پذیری کارگران یک صنعت ساختمانی با استفاده از مدل معادلات ساختاری انجام گرفت.
مواد و روشها: پژوهش حاضر یک پژوهش توصیفی- تحلیلی میباشد که در میان 200 نفر از کارکنان شرکت ساختمانی در سال 1399 تا 1400 با توجه به نرخ و شدت حوادث انجام شد. این 200 نفر شامل دو گروه حادثهدیده و حادثه ندیده بودند، هر گروه 100 نفری به صورت مورد-شاهدی به منظور تعیین اختلاف معنی دار بین دو گروه از لحاظ عوامل استرس شغلی، سلامت عمومی، تعارض کار-خانواده، عدم توازن تلاش-پاداش، فرهنگ ایمنی، شخصیت نئو، انگیزه شغلی، درگیری شغلی، استعداد حادثهپذیری، منبع کنترل و رضایت شغلی مورد بررسی قرار گرفتند. جمعآوری داده با استفاده از پرسشنامه انجام شد. برای تحلیل دادهها از نرم‌افزار 22.0SPSS و PLS-SEM استفاده شد.
یافتهها: توزیع مشخصات دموگرافیک شرکتکنندگان نشان داد که در هر دو گروه بیشتر افراد بین 30 تا 40 سال سن داشته و سابقه کاری 11 تا 20 سال دارند. همچنین میانگین (انحراف معیار) نمره نهایی پرسشنامه سلامت عمومی، تعارض کار-خانواده، عدم توازن تلاش-پاداش در دو گروه حادثهدیده و حادثهندیده به ترتیب برابر (05.12) 47.19 و (81.9) 97.17، (97.11) 32.60 و (70.10) 47.58 و (20.0) 03.1 و (21.0) 97.0 میباشد که ارتباط معنیداری بین دو گروه در هیچیک از خردهمقیاسها و نمره نهایی نبوده، با این وجود نمرات در خردهمقیاسها و نمره نهایی در بین گروه حادثهدیده بالاتر میباشد. از طرفی بین دو گروه در حیطه فرهنگ ایمنی، شخصیت نئو و منبع کنترل ارتباط معنی داری وجود داشت (P< 0.05).همچنین همبستگی بین تمامی پرسشنامه ها در بین دو گروه مورد مطالعه نشان دادکه ارتباط معنی داری و هم جهت بین سلامت عمومی و منبع کنترل، عدم توازن تلاش-پاداش و ارتباط معنی دار معکوس سلامت عمومی و استعداد حادثه پذیری، استرس شغلی و درگیری شغلی وجود دارد. ارتباط معنی دار معکوس بین عدم توازن تلاش-پاداش و فرهنگ ایمنی، ارتباط معنی دار مستقیم فرهنگ ایمنی و رضایت شغلی و ارتباط معنی دار معکوس فرهنگ ایمنی و درگیری شغلی و استرس شغلی وجود داشت.
نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که با توجه به اینکه پرسشنامه ها در بین دو گروه ارتباط معنی داری را نشان ندادند، رابطه همبستگی و مدل معادلات ساختاری آنها ارتباط مستقیم و معکوس معنی دار بسیاری بین متغیرها و همچنین متغیر استعداد حادثه پذیری نشان داد. میتوان چنین نتیجه گرفت که در راستای کاهش استعداد حادثه پذیری علاوه بر شناسایی افراد با این خصوصیت می بایست عوامل مؤثر بر این پدیده را نیز بیشتر از پیش در نظر گرفت.
کلیدواژهها: حوادث شغلی، تعارض کار-خانواده، استرس شغلی، استعداد حادثه پذیری، معادلات ساختار
