دفاع پایان نامه خانم الهام نصر اصفهانی دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت سلامت، ایمنی و محیط زیست (HSE)
الهام نصر اصفهانی دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت سلامت، ایمنی و محیط زیست (HSE روز چهارشنبه 4 مهر 1403 از پایان نامه خود با عنوان " بررسی ارتباط بین سبک‌های مقابله‌ای با خستگی شغلی و تاب‌آوری در رانندگان زن سرویس مدارس شهر اصفهان "به راهنمایی دکتر مهناز شاکریان و مشاوره دکتر سیامک پور عبدیان و مهندس رضا اسمعیلی دفاع کردند.
چکیده
مقدمه:افرادی که سطوح بالایی از استرس شغلی را تجربه می‌کنند ممکن است طیف وسیعی از علائم فیزیکی و روانی از جمله خستگی، اضطراب، افسردگی و فرسودگی شغلی را نشان دهند. خستگی می‌تواند بر رفتار رانندگان تأثیر بگذارد. این در حالی است که راننده باید بتواند به شرایط بحرانی و استرس‌زا واکنش مناسب نشان داده و از عهده آنها برآید. از این مقوله تحت عنوان سبک‌های مقابله با استرس یاد می‌شود. یکی دیگر از عواملی که می‌تواند سبب کاهش استرس شغلی و خستگی شغلی شود، تاب‌آوری است. این احتمال وجود دارد که خستگی بتواند سبک مقابله افرادرا تغییر داده و در نتیجه احتمال حادثه‌هایی مانند تصادف را افزایش دهد.بنابراین، مطالعه حاضر با هدف بررسی تعیین ارتباط بین سبک‌های مقابله‌ای با خستگی شغلی و تاب‌آوری در رانندگان زن سرویس مدارس شهر اصفهان انجام شد.
مواد و روش‌ها: این پژوهش، یک مطالعه مقطعی توصیفی - تحلیلی است که در میان رانندگان زن سرویس‌های مدارس شهر اصفهان در سال ۱۴۰۲ انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل 206 نفر از رانندگان زن سرویس‌های مدارس بود که به‌روش نمونه‌گیری تصادفی وارد مطالعه شدند. متغیرهای مورد بررسی در این مطالعه شامل سبک‌های مقابله‌ای، خستگی شغلی، تاب‌آوری و اطلاعات دموگرافیک بود که با استفاده از پرسش‌نامه‌های راهبردهای مقابله‌ای (CISS) اندلر و پارکر، خستگی شغلی سوئدی (SOFI-20)، و پرسش‌نامه استاندارد تاب‌آوری کانر و دیویدسون که در اختیار شرکت‌کنندگان قرار گرفت جمع‌آوری شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از طریق نرم‌افزار SPSS22 و در سطح معنی داری 05/0 انجام شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از شاخص‌های آمار توصیفی، آزمون کلوموگروف-اسمیرنوف، ضریب همبستگی پیرسون، ضریب همبستگی اسپیرمن، آزمون کای دو، آزمون تی زمینه‌ای و آنالیز واریانس یک طرفه استفاده شد. در نهایت، از آزمون کای اسکوئر برای ارزیابی داده‌های کیفی استفاده شد.
یافته‌ها: با توجه به نتایج، در این مطالعه زیر مقیاس‌های خستگی شغلی شامل نمره فقدان انرژی برابر (17/ 5±) 68/ 25، نمره تلاش جسمانی برابر (58/ 4±) 28/ 18، نمره ناراحتی جسمانی برابر (29/ 5±) 49/ 20، نمره فقدان انگیزش برابر (34/ 3±) 67/ 21، نمره خواب‌آلودگی برابر (74/ 6±) 81/ 23، و نمره کل خستگی شغلی برابر (13/ 23±) 92/109 بود. نمره کل تاب‌آوری در مطالعه حاضر برابر (37/11±)44/61 می‌باشد. نمره تصور از شایستگی فردی در مطالعه حاضر (54/ 3±) 46/ 17، نمره بعد اعتماد به غرایز فردی برابر (79/±3) 20/ 17، نمره پذیرش مثبت تغییر و روابط ایمن برابر (53/ 3±) 07/ 14، نمره کنترل برابر (95/ 1±) 98/6 و نمره تأثیرات معنوی برابر (48/ 1±) 72/ 5 بود. نتایج بررسی سبک مقابله با استرس در میان مشارکت کنندگان نشان داد که سبک مقابله‌ای هیجان مدار بیشترین فراوانی (5/ 37 درصد) و سبک مقابله‌ای اجتنابی کمترین فراوانی (4/ 26 درصد) را در میان رانندگان شرکت کننده در مطالعه داشت. نتایج نشان داد که متغیر تاب‌آوری و خستگی شغلی دارای اختلاف آماری معنی‌دار منفی بودند. به این معنا که با افزایش خستگی شغلی، تاب‌آوری افراد کاهش می‌یابد. نتایج نشان داد که ضریب مسیر بین خستگی شغلی و تاب‌آوری برابر 674/ 0- که نشان دهنده رابطه منفی بین این دو متغیر می‌باشد. همچنین ضریب مسیر بین خستگی شغلی و سبک مقابله با استرس برابر 317/ 0 و بین سبک مقابله با استرس و تاب‌آوری برابر 056/ 0 بود که نشان دهنده رابطه مثبت بین این متغیرها می‌باشد. نتایج نشان داد که خستگی شغلی به‌صورت غیر مستقیم از طریق میانجی گری تاب‌آوری به میزان 038/ 0- بر سبک مقابله با استرس تأثیر می‌گذارد.
نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که خستگی شغلی و تاب‌آوری در میان رانندگان زن سرویس‌های مدارس در سطح نسبتاً مطلوب گزارش شد. همچنین، نتایج این مطالعه حاکی از آن است که با افزایش خستگی شغلی، سبک مقابله غالب به‌سمت سبک هیجان مدار گرایش دارد. با توجه به اینکه در میان افراد هیجان‌مدار احتمال انجام رفتار پرخطر بیشتر و احتمال تصادف به‌تبع آن بالاتر است، پیشنهاد می‌شود، اقداماتی برای کاهش خستگی در این رانندگان انجام شود. همچنین در نظر گرفتن برنامه‌های آموزشی برای رانندگان زن می‌تواند به بهبود رفتارهای رانندگی آنها کمک شایانی نماید.
کلیدواژه‌ها: سبک‌های مقابله‌ای، خستگی شغلی، تاب‌آوری، رانندگان، استر
