در تاریخ ۲۶ خرداد ۹۹ جناب اقای سعید فدایی از پایان نامه خویش تحت عنوان « پایش زیستی غلظت پارابن‌های ادراری و تعیین عوامل مؤثر در غلظت این ترکیبات در زنان باردار شهر اصفهان و ارتباط سطح آن‌ها با شاخص‌های تن‌سنجی نوزادان در سال ۹۸-۹۷» به راهنمایی دکتر پورزمانی و مشاوره خانم دکتر کلیشادی، آقای دکتر ابراهیم پور و آقای دکتر فیضی دفاع نمودند.
چكيده
مقدمه: پارابن‌ها به دلیل خاصیت ضد‌میکروبی، به‌طور گسترده‌ای در وسایل آرایشی بهداشتی، مواد غذایی و داروها استفاده می‌شوند. خاصیت تخریب‌کنندگی غدد درون‌ریز این ترکیبات ممکن است پیامد‌های ناگواری بر سلامت مادران باردار و نوزادان داشته باشد. این مطالعه با هدف اندازه‌گیری غلظت پارابن ادراری و تعیین عوامل مؤثر در غلظت این ترکیبات در زنان باردار شهر اصفهان و ارتباط سطح آن‌ها با شاخص‌های تن‌سنجی نوزادان در سال ۹۸-۹۷ انجام شد.
مواد و روش‌ها: تعداد ۱۱۷ نمونه لحظه‌ای از ادرار صبحگاهی زنان باردار که در سه‌ماهه اول بارداری بودند به‌صورت تصادفی گرفته شد و غلظت متیل، اتیل، پروپیل و بوتیل پارابن با استفاده از طیف‌سنجی جرمی کروماتوگرافی گازی (GC/MS) سنجش شد. با استفاده از پرسشنامه، اطلاعات مربوط به مشخصات مشخصه‌های اقتصادی و اجتماعی (تحصیلات، درآمد، شغل)، سبک زندگی (عادات تغذیه‌ای، فعالیت فیزیکی، مصرف‌سیگار و BMI)، بارداری (سن مادر، مدت زمان بارداری، مصرف مکمل‌ها در دوران بارداری و بیماری‌های بارداری(دیابت))، مواجهه‌های محیطی (لوازم آرایشی، شوینده‌ها و وسایل سرو غذا) و شاخص‌های تن‌سنجی نوزادان (دور سر، وزن، قد) برای افراد شرکت‌کننده در این مطالعه جمع‌آوری گردید.
یافته‌ها: متیل، اتیل، پروپیل و بوتیل پارابن به ترتیب با میانه ۱/۱۶۰،۰۴/۰، ۸/۷ و ۵/۷ میکروگرم/گرم کراتینین در ۹۲%، ۳۶%، ۶۵% و ۸۹% از نمونه‌ها شناسایی شد. ارتباط معناداری بین میانه غلظت‌های میتل پارابن و پروپیل پارابن با سطح تحصیلات، غلظت متیل پارابن،پروپیل پارابن و بوتیل پارابن با ظروف نگهداری باقیمانده مواد غذایی و فعالیت فیزیکی مشاهده شد. همچنین رابطه معنادار مثبتی بین غلظت تمامی پارابن‌ها با فرکانس استفاده از وسایل آرایشی بهداشتی، پروپیل پارابن با دود سیگار، بوتیل پارابن با مصرف مکمل و همچنین رابطه معنادار منفی بین متیل پارابن و اتیل پارابن با مصرف آب آشامیدنی و متیل پارابن با زمان زایمان مشاهده شد. ارتباط سنجی بین غلظت پارابن‌های ادراری و شاخص‌های تن‌سنجی نوزادان نشان داد که ارتباط معنی‌داری بین غلظت پارابن‌ها و قد نوزادان در زمان تولد وجود نداشت ) ۰۵/۰ P-value >). غلظت بوتیل پارابن بعد از دسته‌بندی بر اساس جنسیت برای مدل تعدیل‌شده با اندازه دور سر در نوزادان دختر (۰۰۳/۰- ، ۰۲۴/۰-: CI95%( 013/0- β= ارتباط منفی و در نوزادان پسر (۰۳۸/۰ ، ۰۰۱/۰: CI95%( 019/0 β= ارتباط مثبت داشت. همچنین غلظت پروپیل پارابن در حالت خام (۰۱۱/۰ ، ۰۰۱/۰: CI95%( 006/0 β= با افزایش اندازه دور سر در نوزادان پسر ارتباط داشت. غلظت بوتیل پارابن نیز ارتباط معنادار مثبتی با وزن کل نوزادان برای حالت تعدیل‌شده و خام داشت اما بعد از دسته‌بندی بر اساس جنسیت این ارتباط مثبت فقط برای نوزادان دختر در حالت تعدیل‌شده (۱/۷ ، ۷/۰: CI95%( 9/3 β= و خام ( ۲/۷ ، ۹/۰ : CI95%( 4 β= برقرار بود.
نتيجه‌گيري: نتایج این مطالعه نشان داد که مادران باردار در معرض مواجهه با ترکیبات پارابن می باشند. میزان غلظت متیل پارابن نسبت به اکثر مطالعات انجام شده در خارج از کشور بیشتر و از مطالعه انجام شده در تهران کمتر بود. همچنین غلظت اتیل و پروپیل پارابن از مطالعات انجام شده در کشورهای آسیایی و آمریکایی کمتر و غلظت بوتیل پارابن از این مطالعات بیشتر بود. بر اساس یافته ها زنان باردار از طرق مختلف با پارابن ها مواجهه دارند اما راه عمده مواجهه از طریق استفاده از وسایل آرایشی بهداشتی می‌باشد. بنابراین وضع قوانین مناسب جهت عدم استفاده از پارابن در وسایل آرایشی بهداشتی و همچنین آگاه‌سازی مادران باردار در رابطه با خطرات این ترکیبات می‌تواند در جهت کاهش مواجهه مؤثر باشد.
کلیدواژه: پارابن، زنان باردار، مواجهه، شاخص‌های تن‌سنجی، نوزادان
